Δ. ΔΙΑΘΛΑΣΗ ΤΟΥ ΦΩΤΟΣ

• ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΔΙΑΘΛΑΣΗΣ

Όταν μια λεπτή φωτεινή δέσμη πέσει με κάποια γωνία στην επιφάνεια διαχωρισμού δυο διαφανών και ισότροπων μέσων διαφορετικής οπτικής πυκνότητας, ένα μέρος του φωτός ανακλάται, το πιο πολύ όμως περνά μέσα στο δεύτερο σώμα. Η πορεία της δέσμης στο δεύτερο σώμα δεν είναι συνέχεια της προσπίπτουσας. Φαίνεται να σπάει στην επιφάνεια διαχωρισμού και να πλησιάζει ή να απομακρύνεται από την κάθετο που θεωρούμε στο σημείο προσπτώσεως. Το φαινόμενο αυτό το λέμε Δ ι ά θ λ α σ η (σχ 10 ).

• ΝΟΜΟΙ ΤΗΣ ΔΙΑΘΛΑΣΗΣ

1ος Νόμος

Η προσπίπτουσα και η διαθλώμενη ακτίνα βρίσκονται στο ίδιο επίπεδο με την κάθετο στο σημείο προσπτώσεως.

2ος Νόμος

Ο λόγος του ημιτόνου της γωνίας προσπτώσεως ( π ) προς το ημίτονο της γωνίας διαθλάσεως ( δ ) είναι σταθερός, ονομάζεται δείκτης διαθλάσεως (n) και είναι ίσος με το λόγο των ταχυτήτων του φωτός στα δύο διαφανή μέσα.

Ο δείκτης διαλάσεως εξαρτάται από τη φύση των δυο φιαφανών μέσων και είναι ανεξάρτητος από τη γωνία προσπτώσεως. Αν η ακτίνα πέφτει κάθετα στη διαθλαστική επιφάνεια (π = 0°) τότε η διαθλώμενη ακτίνα δεν αλλάζει διεύθυνση (δ = 0°), δηλαδή δεν παθαίνει εκτροπή από τη διεύθυνση της προσπίπτουσας ακτίνας.

• ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΔΙΑΘΛΑΣΗΣ

1. Φαινομενική ανύψωση αντικειμένων. Είναι γνωστό πως τα σώματα που βρίσκονται μέσα σε δοχεία που περιέχουν κάποιο διαφανές υγρό φαίνονται πιο ψηλά απ’ ότι στην πραγματικότητα. Αυτό μπορούμε να το δείξουμε τοποθετώντας μέσα σ’ ένα γυάλινο δοχείο που έχει νερό μια ράβδο κατά τέτοιο τρόπο ώστε να βρίσκεται η μισή μέσα σ’ αυτό. Κοιτάζοντας από πάνω και λίγο λοξά η ράβδος μας φαίνεται σπασμένη.
2. Ατμοσφαιρική διάθλαση. Η πυκνότητα της ατμόσφαιρας είναι διαφορετική στα διάφορα ύψη. Μικρότερη στα ψηλά στρώματα και μεγαλύτερη στα χαμηλά. Ακτίνες, που προέρχονται από τον Ήλιο και τα αστέρια διαθλώνται.Αποτελέσματα αυτής είναι:

• Η φαινομενική ανύψωση των άστρων και του Ήλιου.

• Αύξηση της διάρκειας της μέρας.

• Ατμοσφαιρικός αντικατοπτρισμός.

Ενότητα δημοτικού