ΛΟΤΖΙΑ

  Στην αρχή της οδού Μαρτύρων 25ης Αυγούστου, δεξιά στο δρόμο δηλαδή που οδηγεί από το λιμάνι στι κέντρο της πόλης του Ηρακλείου και λίγο πριν από την πλατεία των Λιονταριών, βρίσκεται η Λότζα ( ή Λότζια). Χτισμένη το 1626 - 28 από τον Ενετό Γενικό Προβλεπτή Φραγκίσκο Μοροζίνι, ξεχώριζε ως το πιο κομψό και επιβλητικό βενετικό μνημείο της Κρήτης. Μηχανικός του οικοδομήματος ήταν πιθανότατα ο Φραγκίσκο Μπασιλικάτα. Η Λότζα που έχει σχήμα ορθογώνιο, ήταν διώροφη με ξεστή λιθοδομή, ρυθμού Παλλαδιανού με κολόνες δωρικού ρυθμού στο ισόγειο και ιωνικού στον άνω όροφο, με διάζωμα στο άνω μέρος του ισογείου από τρίγλυφα και 82 μετόπες, στις οποίες εικονίζονταν σε ανάγλυφα το λιοντάρι του Αγίου Μάρκου, τρόπαια, πανοπλίες, ιππότες κ.τ.λ Η Λότζια είναι όμοια περίπου στην αρχιτεκτονική με τη βασιλική της Vicenza.Η Βενετία έδωσε τόση σημασία στην αρχιτεκτονική και ιστορική αξία της Λότζιας του Ηρακλείου, ώστε στην έκθεση της Ρώμης του 1911, το Βενετσιάνικο περίπτερο ήταν πιστή αντιγραφή της Λότζιας αυτής. Η Λότζια ως κτίριο ήταν απαραίτητο όχι μόνο στα αστικά κέντρα αλλά και στα φρούρια.Hταν ένα κέντρο για τις συγκεντρώσεις και την αναψυχή των ευγενών όπου έπαιζαν και τυχερά παιχνίδια. Eδώ οι Bενετοί φεουδάρχες συζητούσαν για τις υποθέσεις τους και τα πολιτικά ζητήματα. Από τους εξώστες της ανακοίνωναν οι κήρηκες τα διατάγματα της Πολιτίας. Από κει ο Δούκας προσφωνούσε το λαό ή παρακολουθούσε τις λιτανίες και τις πομπές (θρησκευτικές και κοινωνικές εκδηλώσεις). Αλλά και πολιτικά γεγονότα εκτυλισσονταν πολλές φορές κάτω από τις στοές της. Από δω ξεκίνησε η επανάσταση του 1363, η λεγόμενη επανάσταση της Δημοκρατίας του Αγίου Τίτου. Κατά την Τουρκοκρατία έπαψε η Λότζια να εκπληρώνει τον αρχικό της προορισμό. Οι Τούρκοι τη χρησιμοποίησαν σαν έδρα του Τούρκου ανώτατου οικονομικού υπαλλήλου. Ο χρόνος με σύμμαχο τους σεισμούς, κατάφερε αλλεπάλληλα πλήγματα στο κτίριο. Μετά την απελευθέρωση της Κρήτης η Κρητική Πολιτεία θέλησε να στεγάσει στη Λότζια τα ευρήματα του Μινωικού Πολιτισμού. Αυτό όμως δεν έγινε λόγω της ακαταλληλότητας του κτιρίου.Το 1900 ο Ιταλός G. Gerola ενδιαφέρθηκε για την αναστήλωση του κτιρίου. Στο μεταξύ καταδαφίστηκε ο πρώτος όροφος και το μνημείο παρουσίαζε άθλια όψη ακρωτηριασμένου κτιρίου. Το 1904 το Δημοτικό Συμβούλιο Ηρακλείου ζητά να του παραχωρηθεί η Λότζια και ο συνεχόμενος τσεπανές, η βενετσιάνικη Αrmeria για να οικοδομηθεί στη θέση τους Δημοτικό Κατάστημα και το 1905 παραχωρήθηκε για το ζητούμενο σκοπό. Το 1911 η Κρητική Πολιτεία ήρθε σε συνενόηση με την Ιταλική, η οποία έστειλε το 1914 τον ΄Εφορο των μνημείων της Βενετίας μηχανικό Max Ongaro μαζί με γλύπτες ειδικούς για να αντιγράψουν τα ανάγλυφα του διαζώματος σε πέτρες βγαλμένες από τον Καρτερό.Η Armeria άρχισε να οικοδομείται αλλά οι εργασίες διακ'οπηκαν εξαιτίας του πολέμου μέχρι το 1934, οπότε και ήρθαν σε πέρας. Η Λότζια όμως έμεινε στην ίδια κατάσταση μέχρι το 1937 που απαφασίζει ο Δήμος την αναστήλωσή της. Κατα΄τη διάρκεια όμως του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου τα παλιά καλλιτεχνικά μέλη του κτιρίου, κολόνες, κιονόκρανα, ανάγλυφα παλιά και καινούρια διαρπαγήθηκαν από τους ασυνείδητους και καταστράφηκαν. Ελάχιστα διασώθηκαν και βρίσκονται στην αίθουσα Βενετικών γλυπτών του Ιστορικού μουσείου Ηρακλείου. Σήμερα το παλιό μνημείο έχει ανοικοδομηθεί στην παλιά του μορφή και στεγάζει το Δημαρχείο της πόλης.

ΑΛΛΕΣ ΟΨΕΙΣ Logia