Πρόλογος και Ευχαριστίες

Το βιβλίο αυτό έγινε στο Εργαστήριο Διδακτικής Θετικών Επιστημών του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Κρήτης τα έτη 1989-92, κατά τα οποία οι δύο από μας υπηρετούσαμε σ’ αυτό με απόσπαση από την Μέση Εκπαίδευση και ο τρίτος είχε την ευθύνη της λειτουργίας του Εργαστηρίου. Αφορμή για το βιβλίο αυτό υπήρξαν οι πολλές ερωτήσεις των φοιτητών του Τμήματος κατά την προετοιμασία τους για την πρακτική τους άσκηση στα σχολεία σε διδασκαλία θε΅άτων από τις Φυσικές Επιστήμες.

Κατά την συγγραφή του, πέρα από τα περιεχόμενα των μαθημάτων του Σχολείου, θεωρήσαμε σκόπιμο να συμπεριλάβομε και θέματα τα οποία παρουσιάζουν γενικότερο ενδιαφέρον για τη διδασκαλία των Φυσικών Επιστημών στα σχολεία της Πρωτοβάθμιας και της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Όπως έχομε διαπιστώσει, η μορφή που τελικά πήρε το βιβλίο αυτό είναι κατάλληλη για την προετοιμασία και την πειραματική διδασκαλία Φυσικής και Χημείας. Πιστεύομε πως, όπως το βιβλίο αυτό αποδείχτηκε ήδη χρήσιμο σε ΅ας, θα αποβεί χρήσιμο και στους συναδέλφους.

Αν και κύριος σκοπός του βιβλίου είναι η βοήθεια προς τον δάσκαλο των Φυσικών για να προετοιμάσει απλά πειράματα σχετικά ΅ε το θέμα που θα διδάξει, η μορφή του είναι τέτοια που επιτρέπει την αυτόνομη χρήση του για τη μελέτη των θε΅άτων που πραγματεύεται. Τα θέματα του βιβλίου περιλαμβάνονται σε πέντε κεφάλαια τα οποία χωρίζονται σε επιμέρους ενότητες. Για κάθε διδακτική ενότητα προτείνονται μια σειρά στόχων. Για κάθε στόχο δίνεται μια σύντομη και στοιχειώδης θεωρητική ανάπτυξη καθώς και πειράματα, ΅ε τα οποία μπορούμε να τον επιτύχουμε. Ακολουθούν ερωτήσεις πάνω στο θέμα γενικότερου ενδιαφέροντος, και προτείνονται κατασκευές για τα παιδιά, σχετικές ΅ε την αναπτυσσόμενη ενότητα. Στο τέλος κάθε ενότητας δίνονται χρήσιμες και ενδιαφέρουσες πληροφορίες που αφορούν εφαρμογές των αναπτυσσομένων θε΅άτων. Η διάρθρωση αποδίδεται και στο σχήμα που ακολουθεί.

Κάθε Κεφάλαιο του βιβλίου (Π.χ. Φωτεινά Φαινό΅ενα, Θερμότητα, ... ) χωρίζεται σε ενότητες. Σε κάθε ενότητα (Π.χ. Φως, Φωτεινές πηγές, Διάδοση του φωτός για το Κεφάλαιο Φωτεινά Φαινό΅ενα), αναπτύσσονται ορισμένα θέματα ΅ε τη μορφή διδακτικών στόχων του γνωστικού τομέα, για κάθε έναν από τους οποίους υπάρχει μια σύνοψη των εννοιών που αναπτύσσονται και υποδείξεις κατάλληλων αντίστοιχων πειραμάτων. Στο τέλος κάθε ενότητας υπάρχει μια συλλογή από ερωτήσεις, κατασκευές και άλλες πληροφορίες γενικότερου ενδιαφέροντος, που είναι χρήσιμα στην κατανόηση των θε΅άτων που αναπτύσσονται.

Κλείνοντας τον πρόλογο θέλομε να ευχαριστήσομε όλους εκείνους που ΅ε τον τρόπο τους συνέβαλαν στη δημιουργία του βιβλίου;

• Τις οικογένειες ΅ας που ΅ας ενεθάρρυναν να ετοιμάσουμε το βιβλίο αυτό.
• Τους συναδέλφους ΅ας Δ. Μανασσάκη, Ε. Κριτσωτάκη, Γ. Κι΅ιωνή και Ε. Γασπαράκη, ΅ε τους οποίους για τρία σχεδόν χρόνια μοιραστήκαμε τον κόπο της λειτουργίας του Εργαστηρίου Διδακτικής Θετικών Επιστημών.
• Το διδακτικό και διοικητικό προσωπικό του Παιδαγωγικού Τ΅ή΅ατος Δη΅ο¬τικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστη΅ίου Κρήτης για τις συνθήκες εργασίας ΅ας, οι οποίες ήταν άριστες για την εκτέλεση των διδακτικών ΅ας καθηκόντων και την πραγ΅ατοποίηση της εργασίας αυτής, ιδιαίτερα κατά τον πρώτο καιρό, που οργανώθηκε η συστηματική και συνεχής λειτουργία του Εργαστηρίου.
• Τους μαθητές ΅ας, οι απορίες των οποίων ΅ας βοήθησαν να διαμορφώσομε τη μορφή και τα περιεχόμενα του βιβλίου αυτού.
• Το Πανεπιστήμιο Κρήτης και Υπ.Ε.Π.&Θ. που ΅ας έδωσαν την ευκαιρία να βρεθούμε στο Εργαστήριο Διδακτικής Θετικών Επιστημών και έτσι, παράλληλα ΅ε τα άλλα καθήκοντα ΅ας, να ασχοληθούμε ΅ε το θέμα αυτό.
• Τον εκδότη που ανάλαβε την έκδοση και αναδιαμόρφωση του κειμένου και των σχημάτων καθώς και για την άδεια του να δημοσιευτεί το βιβλίο αυτό με ηλεκτρονική μορφή.

Σοφία Παπαγιαννάκη,  Λεωνίδας Τζιανουδάκης,  Π. Γ. Μιχαηλίδης.    Ρέθυμνο 1993