ΝΕΩΡΙΑ

Μέχρι την τελευταία εικοσαετία του 13ου αι. η νότια πλευρά της λεκάνης του λιμανιού οριζόταν από τη βόρεια παρειά του Βυζαντινού τείχους, το οποίο είχε θεμελιωθεί στην οριογραμμή του φυσικού βράχου. Κάτω ακριβώς από το βράχο, υπήρχε μια στενή αμμώδης λωρίδα με μικρά διάσπαρτα βράχια η οποία αποτελούσε το φυσικό όριο της νότιας πλευράς του λιμανιού. Εκεί τραβούσαν τα πλοία της εποχής για να τους κάνουν επισκευές.

Λίγο μετά τα μέσα του 13ου αι., η Βενετία αποφασίζει τη δημιουργία ναυστάθμου στο λιμάνι του Χάνδακα και, το 1281, στέλνει τα πρώτα χρήματα για την κατασκευή νεωρίων. Το πρώτο συγκρότημα αρχίζει να κατασκευάζεται απέναντι από την είσοδο του λιμανιού στο νοτιότερο σημείο της λεκάνης του. Αυτή η κατασκευή κατέρρευσε και χτίστηκε νέο συγκρότημα λίγο αργότερα που ονομάστηκε Arsenali Anticchi.

Δυτικά και λίγο βορειότερα από τα Arsenali Anticchi, οι Βενετοί κατασκεύασαν το δεύτερο συγκρότημα που ονομάστηκε Arsenali Vecchi ή Bembo προς τιμήν του κατασκευαστή τους Gian Matteo Bembo.

Δυτικά από το συγκρότημα των Arsenali Vecchi κατασκευάστηκε μεγάλη σκάλα που οδηγούσε από την Πύλη των Νεωρίων, που βρισκόταν 6,5 μ. πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, σε ύψος 1,5 μ. από την επιφάνεια της θάλασσας.

Στην ανατολική πλευρά της λεκάνης του λιμένα διαμορφώθηκε το συγκρότημα των ανατολικών Νεωρίων που ονομάστηκε Arsenali Nuovi-Nuovissimi. Το αποτελούσαν πέντε διπλοί θολοσκεπείς χώροι. Στη δυτική πλευρά τους κατασκευάστηκε η μεγάλη δεξαμενή νερού που χωρούσε 20.000 βαρέλια και ήταν η μεγαλύτερη του Χάνδακα.

Η θάλασσα έμπαινε μέσα στα Νεώρια και έφτανε ως τη βάση του βράχου, επάνω στον οποίο ήταν θεμελιωμένο το Βυζαντινό τείχος.

Όλοι οι χώροι των Νεωρίων έκλειναν με μεγάλα ξύλινα θυρόφυλλα. Αυτά δεν ήταν πλήρη, αλλά είχαν κατασκευαστεί από χοντρά καδρόνια που άφηναν κενά διαστήματα μεταξύ τους.

Οι Βενετοί αντιμετώπιζαν πάντοτε πρόβλημα ανεπάρκειας διαθέσιμων χώρων στη ζώνη του λιμανιού. Οι ανάγκες τους σε χώρους φύλαξης, αποθήκευσης υλικών και εξαρτημάτων των πλοίων ήταν πάντα πιεστικές. Έτσι ο Benetto Moro προσπαθώντας να αυξήσει τους ωφέλιμους χώρους των Νεωρίων προτείνει την κατασκευή ξύλινων παταριών στη βάση των θόλων δύο χώρων των Arsenali Nuovi. Τα ξύλινα πατάρια δε θα εμπόδιζαν τις γαλέρες να μπαίνουν στους χώρους των Νεωρίων αφού το συνολικό τους ύψος ήταν αρκετά μεγάλο.

Συνολικά τα Νεώρια ή ταρσανάδες διέθεταν δεκαεννιά μεγάλους επιμήκεις θολοσκεπείς χώρους όπου γίνονταν επισκευές και ναυπηγήσεις πλοίων.

Τον 20ο αι .για τη διαμόρφωση της νέας παραλιακής λεωφόρου κατεδαφίστηκε το μεγαλύτερο τμήμα των Arsenali Vecchi και Arsenali Nuovi-Nuovissimi, όπως φαίνεται στο σχέδιο.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ