ΓΙΟΡΤΕΣ ΠΟΥ ΣΥΝΔΕΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΟΝ ΗΡΩΑ.

 

Η πρώτη γιορτή που θέσπισε ο ήρωας ήταν τα Ωσχοφόρια, που συνδέθηκαν με την αναχώρηση του Θησέα για την Κρήτη. Σ’ αυτή μια πομπή ξεκινούσε από το ιερό του Διονύσου στην πόλη και πήγαινε στο τέμενος της Σκιράδος Αθηνάς στο Φάληρο. Την πομπή οδηγούσαν δυο νέοι ντυμένοι γυναικεία, που βαστούσαν βέργες αμπελιού με κρεμασμένα τσαμπιά σταφύλια (ώσχους). Γυναίκες που κουβαλούσαν τρόφιμα (δειπνοφόροι) συνόδευαν την πομπή, έπαιρναν μέρος στη θυσία και την ώρα που έτρωγαν όλοι μαζί, διηγούνταν μύθους, όπως και τότε που τα παιδιά ξεκινούσαν για την Κρήτη.

Η δεύτερη γιορτή τα Πυανόψια, γιορταζόταν στις 7 του μήνα Πυανεψιώνα, την ημέρα που ο Θησέας γύρισε από την Κρήτη, για να τιμήσουν τον Απόλλωνα. Η γιορτή ήταν ετήσια και ο Θησέας όρισε οι οικογένειες των νέων που σώθηκαν να δίνουν κάποιο φόρο, για να γίνεται ετήσια θυσία. Ακόμα ανέθεσε στους Φυταλίδες, δείχνοντας έτσι ότι θυμάται τη φιλοξενία τους, τη φροντίδα της θυσίας. Σε ανάμνηση εκείνης της ημέρας στη γιορτή αυτή οι Αθηναίοι έτρωγαν μόνο όσπρια μιας και όταν είχαν γυρίσει από την Κρήτη στο καράβι είχαν τελειώσει όλα τα εφόδια και έτρωγαν μόνο όσπρια.

Τρίτη γιορτή που θεσπίστηκε για να τιμήσουν τον Απόλλωνα και γιορταζόταν κάθε χρόνο ήταν και τα Δελφίνια . Γιορταζόταν στις 6 του μήνα Μουνιχιώνα την ημέρα δηλαδή που ο Θησέας ξεκινούσε για το ταξίδι του. Σ΄ αυτή τη γιορτή πομπή από κόρες πήγαινε στο ναό του Δελφίνιου Απόλλωνα.

Μια από τις σημαντικότερες γιορτές είναι τα Συνοίκια , όπου οι Αθηναίοι τιμούσαν την απόφαση να ενωθούν όλες οι πολιτείες γύρω από την Αττική σε μία.

Ακόμα ο Θησέας μετονόμασε την γιορτή των Αθήναιων σε Παναθήναια για να συμβολίζει την νέα πολιτική ενότητα.

Τέλος όταν ο Κίμωνας έφερε τα οστά του Θησέα από τη Σκύρο οι Αθηναίοι προς τιμή του γιόρταζαν τα Θησεία στις 8 του μήνα Πυανεψιώνα.

ΜΥΘΟΙ ΠΑΡΑΛΛΗΛΟΙ

 

Ο αρχικός μύθος του Θησέα σίγουρα πλουτίστηκε με ποικίλα στοιχεία. Ο Θησέας υπήρξε ένας πολύ παλιός ήρωας και η παράδοση σχετικά μ’ αυτόν εμπλουτιζόταν με το πέρασμα του χρόνου με πλήθος παραμυθικά θέματα, αιτιολογικούς μύθους και ιστορικές αναμνήσεις.

Στο μύθο του Αιγέα έχουν ενσωματωθεί και μερικά παραμυθικά στοιχεία όπως:

ο άτεκνος πατέρας που παίρνει όρκο να μην ενωθεί με γυναίκα που παραπέμπει και στο μύθο του Ακρίσιου και του Λάιου.
Ο πατέρας που βάζει την κόρη του να κοιμηθεί με έναν ξένο. Έτσι ο Θέσπιος κοιμίζει τις 49 κόρες του με τον Ηρακλή και ο Αυτόλυκος την κόρη του Αντίκλεια με τον Σίσυφο.
Το θέμα της αναγνώρισης από τα σημάδια. Σαν τον Αιγέα και ο Ηρακλής αφήνει στο γιο που θα του γεννούσε η Έχιδνα το τόξο και το ζωστήρα του για σημάδια αναγνώρισης όταν θα μεγάλωνε.
Το ότι ο Θησέας έχει θνητό πατέρα τον Αιγέα και θεϊκό τον Ποσειδώνα έχει παράλληλο το μύθο του Ηρακλή που εκτός από το θνητό Αμφιτρύωνα έχει πραγματικό πατέρα τον Δία. Στην χριστιανική θρησκεία ο Χριστός πλάι στον πραγματικό του πατέρα το Θεό έχει και το θνητό, τον Ιωσήφ.

Το πρόσωπο του Αιγέα κατά την αρχαιότητα είχε θεωρηθεί υπόσταση του Ποσειδώνα. Στον Ποσειδώνα είχαν δώσει το λατρευτικό επίθετο Αιγαίου και η φυλή Αιγικορείς αντιστοιχεί στην Ποσειδωνιάδα φυλή. Ακόμα ο γερμανικός θεός Aigir δεν είναι άλλος από τον “κύριο των υδάτων”. Εξάλλου και το όνομα του Αιγέα σημαίνει το κύμα που χτυπά με δύναμη στους βράχους.

Άλλα παραμυθικά στοιχεία που συνδέονται με το μύθο του Θησέα είναι:

Το θέμα της βασιλοπούλας που ερωτεύεται τον εχθρό του πατέρα της και τον βοηθάει να νικήσει παραπέμπει στο μύθο της Μήδειας και της Σκύλλας.
Ο συκοφαντημένος αγνός νέος όπως ο Ιππόλυτος έχει παράλληλο το μύθο του Βελλερεφόντη και του Πηλέα.
Το στοιχείο της κακιάς μητριάς που θέλει να κάνει κακό στα προγόνια της υπάρχει και στο μύθο της Θεμιστώς και της Ινώς .

Τέλος στις αιτιολογικές παραδόσεις ανήκει ο μύθος για τους Ιωξίδες που δεν καίνε στους φούρνους αστοίβες και για ορισμένα έθιμα που κρατούσαν στα Ωσχοφόρια.