ΒΑΣΙΛΙΚΗ
Κοντά στο ομώνυμο χωριό στη θέση Κεφάλι, που δεσπόζει στο βόρειο μισό πεδινό τμήμα· του ισθμού της Ιεράπετρας είναι ο μινωικός οικισμός που ανασκάφτηκε το 1903-6 από τον Αμερικανό R. Seager. Την έρευνα επανέλαβε το 1970 ο Α. Ζώης.
Η κατοίκηση στη θέση αυτή ήταν αδιάκοπη από τα μέσα της προανακτορικής μέχρι τη νεοανακτορική περίοδο και διαιρείται σε πέντε φάσεις: Τα πρώτα σπίτια χτίστηκαν στα μέσα της προανακτορικής (Βόρεια και Νότια Οικία). Στη δεύτερη φάση του οικισμού, λίγο μετά τα μέσα της προανακτορικής, ανήκουν η περίφημη Ερυθρά ή Μεγάλη οικία και η Δυτική Οικία. Στην προανακτορική τρίτη φάση ανήκει ένα κτίριο στο Α. τμήμα του οικισμού, σε μια τέταρτη φάση (παλαιοανακτορική) ανήκουν λείψανα ενός κτιρίου στη Δ. πλευρά και στην τελευταία φάση (νεοανακτορική) ένα μεγάλο κτίριο στο ΒΑ. άκρο του χώρου.
ΕΡΥΘΡΑ ΟΙΚΙΑ:
Είναι το πρώτο χρονολογικά μεγάλο κτίριο της προανακτορικής περιόδου, και θεωρήθηκε κατοικία τοπάρχη και πρόδρομος των ανακτόρων. Τα δωμάτια είναι ορθογώνια μεγάλα με ισχυρούς τοίχους, πάνω σε λίθινη κρηπίδα με πλίνθους ψημένες στον. ήλιο και "δεμένες" με οριζόντιες και κάθετες ξυλοδεσιές. Οι τοίχοι είχαν επιχρίσματα βαμμένα σε έντονο κόκκινο χρώμα. Από τα κινητά ευρήματα ιδιαίτερα αναφέρονται τα πήλινα αγγεία του ρυθμού Βασιλικής με τις πολύχρωμες άνισο ψημένες επιφάνειες τους, που πήραν το όνομα από τη θέση αυτή.