Στα δέκα τελευταία χρόνια γίνεται συστηματική ανασκαφική έρευνα από Αμερικανούς και Καναδούς αρχαιολόγους στην παραλιακή περιοχή του Κομμού, περίπου 2,5 χιλιόμετρα βόρεια από τα Μάταλα. Στον Κομμό ήταν γνωστή η ύπαρξη μινωικής πόλης-λιμανιού της Φαιστού, μάλιστα είχε κατοικηθεί κιόλας στα νεολιθικά χρόνια, πριν από το 3.000 π.Χ. Η τοποθεσία όπου βρίσκονταν τα αρχαία, που ο Άγγλος αρχαιολόγος Α. EVANS, τα είχε εντοπίσει στις αρχές του αιώνα έχει το τοπωνύμιο “Του Σπανού τα Κεφάλια”. Άλλα αρχαία είχαν εντοπιστεί αμέσως νοτιότερα από τα προηγούμενα στο λόφο Βίγλες, ίσως ένας κυκλικός τάφος και ένας οικισμός της πρωτομινωικής περιόδου (3000-2000 π.Χ.). Στην κορυφή και στην νότια ομαλή πλαγιά του λόφου Του Σ π α ν ο ύ τα Κ ε φ ά λ ι α, είχαν κτιστεί ήδη στη Μέση Εποχή του Χαλκού της Κρήτης, (2000-1600 π.Χ.) τα πρώτα αρκετά μεγάλα σπίτια. Το συγκρότημα των μεγάλων μινωικών κτιρίων βρίσκεται στη ρίζα του λόφου, στην νότια απ’ αυτόν ισόπεδη έκταση. Ούτε σ' αυτά όπως και στον οικισμό δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί η έρευνα. Τα μεγάλα μινωικά κτίρια (3) ανακαλύφθηκαν τα τελευταία πέντε χρόνια κάτω από το συγκρότημα του ιερού που θα περιγράψουμε πιο κάτω. Τα κτίρια αυτά είναι κτισμένα με τεράστιες καλά πελεκητές πέτρες σ’ ένα απ αυτά βρίσκεται και η μεγαλύτερη μινωική πέτρα σε κτίριο, όπως αναφέρει ο ανασκαφέας, που είναι ειδικός στην μελέτη της μινωικής αρχιτεκτονικής, ο Ιωσήφ Σώ. Ένα από τα κτίρια, το πiο μεγάλο ίσως με κατεύθυνση Ανατολή-Δύση είναι μια μεγάλη στοά με πολλούς στύλους στην νότια πλευρά της. Ίσως πρόκειται για ένα από τα αρχαιότερα και σημαντικότερα δείγματα της αρχιτεκτονικής μορφής της στοάς που τόσο πολύ χρησιμοποιήθηκε, κυρίως για εμπορικούς αλλά και για άλλους σκοπούς, σε μεταγενέστερα χρόνια. Ανακαλύφθηκε ακόμη ένα μεγάλο τμήμα πλακόστρωτης λεωφόρου που έχει κατεύθυνση από τη θάλασσα προς το εσωτερικό της Μεσσαράς και ίσως συνέδεε το λιμάνι με τη Φαιστό. Οι ανασκαφείς δεν μπορούν ακόμη να προσδιορίσουν ακριβώς τη λειτουργία των μεγάλων αυτών μινωικών κτιρίων γιατί σ’ αυτά δεν βρέθηκαν αντικείμενα σχετικά. Είναι όμως πιθανή μια λιμενική αποθηκευτική χρήση, συνδυασμένη και με βιοτεχνικές εγκαταστάσεις. Η ερμηνεία αυτή ταιριάζει και στο χαρακτηρισμό της πόλης-λιμανιού του Κομμού σαν επίνειο της μινωικής Φαιστού. Το συγκρότημα του ιερού των ιστορικών χρόνων είναι η τρίτη σημαντική ενότητα μνημείων που έχουν ανακαλυφθεί στον Κομμό. Το ιερό άκμασε κυρίως στην ελληνιστική περίοδο (40-30 αι. π.Χ.). Αποτελείται από 3 μεγάλα ορθογώνια κτίρια, ένα κυκλικό και από την πλατεία με τους βωμούς, που θα περιγραφούν πιο κάτω. Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει ο ναός, ένα ορθογώνιο κτίριο που πρώτο ιδρύθηκε στη θέση αυτή στα πρωτογεωμετρικά ήδη χρόνια (γύρω στο 1000 π.Χ.). Από τις παλιότερες φάσεις του ναού σώζονται τμήματα των τοίχων. Ο ναός περιτρέχεται στο εσωτερικό και των τεσσάρων πλευρών από πλατύ πεζούλι (Θ ρ α ν ι ο). Η είσοδός του είναι από τα ανατολικά. Η βάση του λατρευτικού αγάλματος, που δυστυχώς δεν γνωρίζουμε σε ποιον θεό ή θεά ανήκε, βρίσκεται στο κέντρο της δυτικής στενής πλευράς. Στο κέντρο του ναού υπάρχει κτιστή ορθογώνια εστία (ε σ χ ά ρ α), απ' την οποία γίνονταν οι θυσίες, και δύο κολόνες μπροστά και πίσω απ' αυτήν. Το κτίριο είναι περίπου όμοιο με τον ναό με τον οποίο έχουν κοινό τοίχο. Έχει επίσης είσοδο από τα ανατολικά, καθώς και ορθογώνια εστία στο κέντρο και κτιστό θρανία συνεχόμενο εσωτερικό στους τοίχους. Ίσως ήταν το Π ρ υ τα ν ε ί ο του ιερού.