Από την εποχή της Αναγεννήσεως, η τέχνη στη Δύση ακολούθησε δύο μεγάλα ρεύματα που φαίνονται να καθρεπτίζουν δυο από τους θεμελιώδεις τρόπους θεώρησης και ενατένισης του κόσμου από το δυτικό άνθρωπο. Ο ένας είναι πειθαρχημένος, ακριβής και αναλυτικός και διέπεται από το λόγο, στον οποίο υποτάσσεται και υπάγεται κάθε αισθηματική και συναισθηματική εκδήλωση.
Οι καλλιτέχνες που ανήκουν στο ρεύμα αυτό τοποθετούν τα πρόσωπα και τα σχήματα μέσα σε ένα φως κρυστάλλινης διαύγειας και τα συνδυάζουν σε τρόπο ώστε να σχηματίζουν μέσα στο χώρο μια τέλεια σύνδεση, αγνοώντας τις παραμορφώσεις και αλλοιώσεις που παράγονται από τη συγκίνηση. Στο ρεύμα αυτό ανήκουν τα έργα του Πιέρο ντέλλα Φραντσέσκα, του Πουσσέν, του Βερμέερ, του Νταβίντ και του Σεζάν. Ο άλλος τρόπος αντίθετα συνίσταται στην ελεύθερη εκδήλωση της συγκίνησης και στην εξωτερίκευση και έκφραση κάθε εσωτερικής παρόρμησης. Οι καλλιτέχνες του ρεύματος αυτού εκφράζονται με χρώματα πιο σκούρα και πιο θερμά και πλάθουν παλλόμενες μορφές μέσα σε ένα χώρο γεμάτο ζωή και ένταση.
Τα έργα του είδους αυτού χαρακτηρίζονται από εκπληκτικές παραμορφώσεις. Καμία μορφή δεν είναι σταθερή και αμετακίνητη. Τα πάντα βρίσκονται σε παλμό και σε κίνηση. Ο Τισιανός, ο Ρούμπενς, ο Βαττώ, ο Ντελακρουά, ο Ρενουάρ είναι οι καλλιτέχνες που ανήκουν στο ρεύμα αυτό που έχει τις ρίζες του ήδη στην τέχνη του Μεσαίωνα. Το ίδιο ισχύει και για τον Ροντέν, στον τομέα της γλυπτικής.
Και του 20ου αιώνα η τέχνη εκφράζει τους δύο αυτούς διαφορετικούς τρόπους ενατένισης και θεώρησης της πραγματικότητας. Μερικοί καλλιτέχνες εξέφρασαν, με μορφές συσπασμένες και κομματιασμένες και με σφοδρούς χρωματισμούς την ανασφάλεια και την αστάθεια του σύγχρονου κόσμου. Άλλοι, αντίθετα, δημιούργησαν έργα σε σαφή και διαυγή γεωμετρικά σχήματα που έχουν την ακρίβεια και τη σαφήνεια μαθηματικών εξισώσεων. Ο μοναδικός ίσως ρυθμός που σήμερα δεν υπάρχει πια είναι ο νατουραλισμός της Αναγέννησης, εμπνευσμένος από την αντίληψη για τον άνθρωπο στο επίκεντρο και σκοπό της δημιουργίας, για τον άνθρωπο σε έναν κόσμο καθ' εαυτόν.
Η σύγχρονη τέχνη πέρασε από το νατουραλισμό στην αφαίρεση, για να περιγράψει ακόμη και τους πιο μακρινούς και σκοτεινούς χώρους του κόσμου και τις εσωτερικές δυνάμεις του ανθρώπου, επιχειρώντας μια από τις πιο περίπλοκες και ολοκληρωτικές καλλιτεχνικές επαναστάσεις σε ολόκληρη την ιστορία της τέχνης. |
Πολλοί πειραματισμοί και πολλές τεχνοτροπίες δημιουργήθηκαν, άνθησαν και εγκαταλείφθηκαν. Πολλές αναζητήσεις και τεχνοτροπίες διαδέχθηκαν η μια την άλλη. Και ακόμα οι καλλιτέχνες αναζητούν μια νέα καλλιτεχνική πραγματικότητα η οποία, χωρίς να αρνείται και να εκμηδενίζει την αξία των προηγούμενων αναζητήσεων και πειραματισμών, να μπορεί να εκφραστεί με νέα μέσα, με νέες μορφές με νέες αντιλήψεις για την τέχνη και τον άνθρωπο.
Μετά την καλλιτεχνική επανάσταση του 19ου αιώνα με τον ιμπρεσιονισμό, η συνέχεια της γίνεται τον 20ο αιώνα με τα κινήματα του εξπρεσιονισμού, του
κυβισμού, του φωβισμού, του υπερρεαλισμού και της αφηρημένης τέχνης.