Σελίδα 4 από 40

2ο ΘΕΜΑ: Το ορατό φως είναι ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία με συχνότητα τέτοια που να διεγείρει το αισθητήριο της όρασης.

Εισαγωγή

Για να μπορέσουμε να κατανοήσουμε το παραπάνω θέμα θα πρέπει να ταξιδέψουμε για λίγο στον "ωκεανό" κάποιων άλλων κυμάτων, των ηλεκτρομαγνητικών. Όταν μιλάμε για ηλεκτρομαγνητικά κύματα ή ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία μπορούμε να αναφερόμαστε είτε στο φως, είτε στα ραδιοφωνικά κύματα, είτε στην κοσμική ακτινοβολία κλπ. Είναι λογική όμως η απορία. Ποια είναι η διαφορά ανάμεσα στο φως και στα κύματα π.χ. της ραδιοφωνίας; Μια ουσιαστική διαφορά των κυμάτων αυτών είναι στη συχνότητά τους ("συχνότητα" είναι ο αριθμός των επαναλαμβανόμενων "κυμάτων" σε ορισμένο χρόνο).



Αντίθετα, η ταχύτητα διάδοσης τους είναι πάντα ίδια και ίση με 300.000 χιλιόμετρα το δευτερόλεπτο! Γιατί όμως βλέπουμε ακτινοβολίες που έχουν συχνότητες από 1015 (1000000000000000) μέχρι 1014 "κύματα" ανά δευτερόλεπτο και δεν βλέπουμε αυτές που έχουν διαφορετικές συχνότητες; Φαντασθείτε ότι διαθέτετε ένα ραδιόφωνο (Δέκτης). Μπορείτε άραγε να ακούσετε οποιαδήποτε ραδιοφωνική εκπομπή, όπως π.χ. τις εκπομπές της αστυνομίας, επικοινωνίες αεροσκαφών, στρατιωτικών μονάδων κλπ; Ασφαλώς όχι γιατί το ραδιόφωνό μας μπορεί να "πιάσει", δηλαδή να συντονισθεί, με ορισμένη περιοχή συχνοτήτων. Στις υπόλοιπες συχνότητες είναι "τυφλό".

Στην περίπτωση του ορατού φωτός στο ρόλο του ραδιοφώνου-δέκτη βρίσκεται το μάτι-δέκτης το οποίο μπορεί να διεγείρεται, άρα να βλέπει, ακτινοβολίες ορισμένων μόνο περιοχών συχνότητας. Έτσι όποια ακτινοβολία έχει διαφορετική συχνότητα είναι αόρατη από το ανθρώπινο μάτι. Θα λέγαμε ότι "κολυμπούμε" σε ένα ωκεανό ακτινοβολιών από τις οποίες βλέπουμε ένα πολύ μικρό μέρος.

Ακτινοβολίες που έχουν συχνότητες λίγο μεγαλύτερες από τη συχνότητα των ιωδών ορατών ακτινοβολιών λέγονται υπεριώδεις, ενώ ακτινοβολίες με συχνότητες λίγο μικρότερες από τη συχνότητα των ερυθρών ακτινοβολιών λέγονται υπερέρυθρες.

Τόσο τις υπεριώδεις όσο και τις υπερέρυθρες δεν τις βλέπουμε, αλλά πρόκειται για ακτινοβολίες με εξαιρετικά μεγάλο φάσμα εφαρμογών. π.χ. οι υπεριώδεις ακτινοβολίες έχουν μικροβιοκτόνες ιδiότητες, ενώ οι υπερέρυθρες είναι εξαιρετικά θερμαντικές και με μεγάλη ικανότητα διαπερατότητας στην ατμόσφαιρα, επειδή διαχέονται λίγο.